W świecie fizjoterapii, jogi, fitnessu i sportu (i coraz częściej wśród psychologów i lekarzy różnych specjalności) powięź to jeden z najbardziej gorących tematów ostatnich czasów. Co tak szczególnego jest w tej tkance, że stała się niezwykle popularna w środowisku specjalistów zajmujących się różnymi aspektami ludzkiego życia?

Ta biała tkanka przez lata traktowana jako „osłona” ważniejszych struktur ciała człowieka – np. mięśni i narządów wewnętrznych , podczas sekcji zwłok była skrupulatnie usuwana i wyrzucana do kosza. Do 2007 roku kiedy to odbył się w Bostonie pierwszy „Fascia Research Congress” pozostawała w sferze zainteresowań tylko nielicznych naukowców. Mało kto przypuszczał że, tkanka ta nie jest jedynie „opakowaniem” (jak wcześniej sądzono), a ma olbrzymi wpływ na sposób poruszania się, percepcję bólu i postawę.

Powięź jest strukturą łącznotkankową. Charakterystyczną cechą tej tkanki jest jej budowa. Pozakomórkowa macierz stanowi większość, w której zanurzone są tylko nieliczne komórki. Funkcja, którą powięź pełni w organizmie determinuje jej budowę. Tak właśnie powięź mięśniową tworzą:

– macierz czyli bezpostaciowa substancji( w jego skład wchodzą woda, proteoglikany i włókna: kolagenowe w większości, elastyna i retikulina) stanowi 95%

– 5% to komórki (fibroblasy i fibrocyty). Zadaniem fibroblastów jest dostarczanie substancji budulcowych to tworzenia macierzy i włókien.

Teraz wyobraź sobie sieć rybacką: chociaż liny które tworzą jej strukturę (włókna kolagenowe) nie są rozciągliwe, to sama sieć jest już całkiem elastyczna. Struktura nowej sieci (u nas – powięź u dzieci, młodych osób i aktywnych) jest regularna, jej oczka są uporządkowane i kształtne. Wielokrotne i niewłaściwie jej użycie (u nas – powięź osób starszych, nieaktywnych i sportowców) może doprowadzić do zrostów i „poplątania” się sieci.

Właśnie taka sieć (powięź) otacza i wypełnia całe nasze ciało, a narządy tkwią w niej niczym złowione ryby. Dopóki struktura tkanki jest prawidłowa spełnia ona swoją funkcje: powala na ślizg pomiędzy mięśniami – co umożliwia łatwy i obszerny ruch w stawach, przenosi obciążenia, kumuluje i oddaje energię oraz umożliwia czucie ciała. Gdy jej budowa się niekorzystnie zmieni, tkanki posklejają się ze sobą. Ruch będzie ograniczony i ociężały. Sztywna powięź łatwo ulega uszkodzeniu a stąd już krok do poważnych kontuzji. Ponadto gdy dojdzie do splątania powięzi w jednym miejscu, może to spowodować ból i dysfunkcji nie tylko w miejscu reorganizacji tkanki ale i w odległych, na pozór niepołączonych regionach.

Więcej na temat funkcji powięzi, o tym czy można wpłynąć na jej przebudowę i jak ją trenować dowiecie się z kolejnych postów.

Autor: Magda Nocuń, instruktorka Yoga Medica

Literatura:

1. „Biologia”, E.P.Salomon, L.R. Berg, D.W. Martin, C.A Villee, Warszawa 2000.

2. „ Powięź. Badanie, profilaktyka i terapia dysfunkcji sieci powięziowej”, Red. R. Schleip, T.W. Findley, L. Chaitow, P.A. Huijing , Wrocław 2013