fbpx
Badanie: terapia Yoga Medica a łagodzenie bólu kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego

Badanie: terapia Yoga Medica a łagodzenie bólu kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego

gru 13, 2017

Cel badania

Celem badania była ocena skuteczności działania metodyki terapii Yoga Medica w zespołach bólowych odcinka lędźwiowo-krzyżowego oraz stwierdzenie zależności pomiędzy rodzajem dobranych ćwiczeń a dolegliwościami w tym obszarze ciała. Badania ankietowe przeprowadzono tak, aby uzyskać odpowiedzi na następujące pytania:

  • W jakim stopniu ból ograniczał normalne funkcjonowanie badanych osób?
  • Czy dolegliwości bólowe ustąpiły po systematycznych ćwiczeniach zgodnie z podejściem Yoga Medica?
  • Czy poprawił się komfort życia ankietowanych?

Materiał i metoda badań

Badaniem zostało objętych 40 osób – 22 kobiety i 18 mężczyzn, które uczestniczyły regularnie w zajęciach w ośrodku Yoga Medica. Wszyscy badani zgłosili dolegliwości bólowe w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa i posiadali zaświadczenie od lekarza rodzinnego lub lekarzy o specjalności: ortopeda, traumatolog, reumatolog czy neurolog o zdiagnozowanej chorobie przeciążeniowej w wyżej wymienionym obszarze ciała. Badania zostały przeprowadzone za pomocą autorskiej ankiety oraz wywiadu z uczestnikami zajęć w ośrodku Yoga Medica w okresie styczeń-maj 2015. Ankieta była anonimowa i zawierała 28 pytań zamkniętych i otwartych.

Do realizacji założonych celów pracy posłużyła analiza odpowiedzi na poszczególne pytania, a wyniki analizowano z uwzględnieniem podziału pacjentów na płeć. 22 kobiety = 100%, 18 mężczyzn = 100%. Analizę wyników dokonywano liczbowo i procentowo (odsetek w procentach) w arkuszu kalkulacyjnym Excel 2007.Badanie: terapia Yoga Medica a łagodzenie bólu kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego

Wybrane wyniki badania

Rodzaj wykonywanej pracy

16 badanych kobiet (73%) i 14 mężczyzn zgłosiło pracę charakterze siedzącym, 3 kobiety (14%) i 2 mężczyzn (11%) pracę typowo stojącą, fizycznie pracowały 2 kobiety (9%) i 1 mężczyzna (5%). Łącznie 75% wszystkich badanych osób zgłosiło pracę siedzącą. Zaobserwowano, że dolegliwości bólowe mogły być spowodowane przez siedzący tryb życia.

Powód wybrania ośrodka Yoga Medica

Z przeprowadzonych badań wynika, że najczęstszym powodem wybierania ośrodka Yoga Medica jest polecenie kogoś z rodziny lub znajomych – 7 kobiet (32%), 8 mężczyzn (44%). Następnym powodem jest fakt dostosowywania ćwiczeń do dolegliwości i możliwości ich wykonania przez pacjentów – 5 kobiet (23%) i 5 mężczyzn (28%), trzecie miejsce w kolejności zajmuje profesjonalna kadra instruktorów-fizjoterapeutów pracujących w tym ośrodku – 5 kobiet (23%) i 3 mężczyzn (17%). Dwa ostatnie powody to dolegliwości bólowych kręgosłupa – 4 kobiety (18%) i 1 mężczyzna (5,5%) i dogodna lokalizacja – 1 kobieta (4%) i 1 mężczyzna (5,5%).

Występowanie wad postawy w badanej grupie osób

Spory odsetek badanych miało zdiagnozowaną wadę postawy : 14 kobiet (64%) i 11 mężczyzn (61%). U 8 kobiet (36%) i 7 mężczyzn (39%) nie została stwierdzona żadna wada postawy w badaniach lekarskich. Łącznie wadę postawy miało 25 osób.

Rodzaje wad postawy występujące u badanych osób

Zaobserwowano, że najczęstszą wadą jest skolioza, która miało 10 kobiet (71%) i 7 mężczyzn (64%), plecy okrągłe miały 4 kobiety (29%) i 3 mężczyzn (27%). Przyczyn tej wady stwierdzono kilka: nieprawidłowy nawyk przyjmowania postawy, wada wzroku, dystonia mięśniowa, ch. Scheuermann’a i inne.

Czas utrzymywania się dolegliwości bólowych w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa

Zanim badani rozpoczęli regularną rehabilitację zgodnie z założeniami programu Yoga Medica u 17 kobiet (77%) i 12 mężczyzn (67%) ból utrzymywał się już ponad rok, a więc miał charakter przewlekły. 5 kobiet (23%) i 6 mężczyzn (33%) zaznaczyło odpowiedź „ciężko powiedzieć” z czego wywnioskowano, że ból był odczuwany już od bardzo dawna i respondenci nie pamiętali od kiedy dokładnie zaczęły się dolegliwości bólowe. Ta odpowiedź również świadczy o przewlekłym charakterze bólu.

Częstotliwość dolegliwości bólowych przed rozpoczęciem ćwiczeń i po ćwiczeniach Yoga Medica

Wyniki były zróżnicowane dla grupy kobiet i grupy mężczyzn. Stwierdzono, że przed rozpoczęciem ćwiczeń 8 kobiet (36 %) i 5 mężczyzn (28%) odczuwało ból codziennie; 3 kobiety (14%) i 5 mężczyzn (28%) zaznaczyło odpowiedź, że odczuwało ból 2-3 razy w tygodniu; sporadycznie odczuwały ból 4 kobiety (18%) i 2 mężczyzn (11%), a tylko jeden mężczyzna (5%) odczuwał ból kilka razy w miesiącu.

Po ćwiczeniach przez minimum rok, 5 kobiet (23%) i 8 mężczyzn (44%) odczuwało ból już tylko raz na jakiś czas, 16 kobiet (61%) i 10 mężczyzn (56%) odczuwało ból jedynie sporadycznie. Zauważono pozytywną zależność zmniejszenia się dolegliwości bólowych po systematycznych ćwiczeniach jogi w ośrodku Yoga Medica.

Rodzaj dolegliwości bólowych w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowego

Przed rozpoczęciem ćwiczeń zgodnie z programem Yoga Medica rodzaj dolegliwości bólowych przedstawiał się następująco. Stwierdzono, że ból przewlekły odczuwało 10 kobiet (45%) i 9 mężczyzn (50%); ból promieniujący – 5 kobiet (23%) i 6 mężczyzn (33%), ból ostry odczuwały 3 kobiety (14%) i 2 mężczyzn (11%); uczucie pieczenia – 2 kobiety (9%), z kolei 1 kobieta (5%) i 1 mężczyzna (6%) odczuwali ból rwącyBadanie: terapia Yoga Medica a łagodzenie bólu kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego

Poziom natężenia dolegliwości bólowych w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowego

W badaniu początkowym stwierdzono dość wysoki poziom natężenia bólu dla grupy kobiet tj. 6,28 punktów i wyższy dla grupy mężczyzn – 7,33 punktów.

Po ćwiczeniach jogi zaobserwowano obniżenie natężenia bólu dla obu grup. W grupie kobiet stwierdzono wartość punktową 3,36 punktów, a w grupie mężczyzn 4,15.

Stopień ograniczenia sprawności fizycznej przez dolegliwości bólowe

Duże ograniczenie sprawności fizycznej w życiu codziennym z powodu bólów w okolicy kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego przed rozpoczęciem ćwiczeń jogi w ośrodku Yoga Medica występowało u 9 kobiet (41%) i 9 mężczyzn (50%), nieznaczne u 11 kobiet (50%) i 8 mężczyzn (44%), a w ogóle nie występowało tylko u 2 kobiet (9%) i jednego mężczyzny (6%).

Po rozpoczęciu systematycznych ćwiczeń jogi przez rok, stwierdzono, że ograniczenie sprawności fizycznej w życiu codziennym z powodu dolegliwości bólowych przestało występować w ogóle u 11 kobiet (50%) i 13 mężczyzn (72%), nieznaczne ograniczenie występowało u 8 kobiet (36%) i 3 mężczyzn (17%), a zauważalne ograniczenie występowało u 3 kobiet (14%) i 2 mężczyzn (11%).

Farmakoterapia przeciwbólowa

W badaniach zaobserwowano zależność pomiędzy wykonywaniem ćwiczeń jogi opartych o program Yoga Medica a przyjmowaniem leków przeciwbólowych. Z przeprowadzonych badań i analizy odpowiedzi wynika, że 15 kobiet (68%) i 10 mężczyzn (56%) przed rozpoczęciem ćwiczeń jogi zażywało leki przeciwbólowe i w większości były to leki na receptę, ponieważ leki dostępne bez recepty nie pomagały w zwalczaniu bólu. 7 kobiet (32%) i 8 mężczyzn (44%) nie zażywało leków.

Po rozpoczęciu systematycznych ćwiczeń sytuacja się zmieniła i tylko 4 kobiety (18%) przyjmowały leki przeciwbólowe, ale nie związane z dolegliwościami bólowymi odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Stwierdzono zależność pomiędzy ćwiczeniami a przyjmowaniem leków przeciwbólowych. Dolegliwości bólowe ustąpiły do tego stopnia, że niepotrzebne stało się zażywanie leków przeciwbólowych.

Po rozpoczęciu systematycznych ćwiczeń jogi 38 osób (95%) z całej grupy zauważyło działanie zmniejszające dolegliwości bólowe kręgosłupa.

Dodatkowe korzyści po zastosowaniu jogi w opinii kobiet i mężczyzn.

Zaobserwowano, że ćwiczenia jogi w ośrodku Yoga Medica miały dodatkowe korzyści. Najczęściej wymieniane była poprawa samopoczucia – 8 kobiet (36%) i 6 mężczyzn (33%), następnie poprawa ogólnej sprawności fizycznej – 5 kobiet (23%) i 8 mężczyzn (44%), w tym zwiększenie zakresu ruchomości w stawach i wzmocnienie mięśni. Wyciszenie i uspokojenie odczuły 3 kobiety (14%) i 1 mężczyzna (6%). Zauważalną poprawę postawy ciała zaobserwowały 4 kobiety (18%) i 3 mężczyzn (17%), a u 2 kobiet (9%)wyraźnie poprawił się humor.

W pytaniu czy poprawa stanu zdrowia i funkcjonowania w życiu codziennym jest związana z ćwiczeniami w ośrodku Yoga Medica 100% osób przebadanych odpowiedziało, że „tak”.

Badanie: terapia Yoga Medica a łagodzenie bólu kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego

Wnioski

Podstawowy program Yoga Medica może być bezpiecznie i efektywnie stosowany w tzw. zespołach bólowych kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, a w szczególności w bólach przewlekłych. W takich wypadkach alternatywne podejście rehabilitacyjne polegające na odpowiedniej adaptacji klasycznych ćwiczeń jogi z uwzględnieniem standardów współczesnej rehabilitacji może być w pełni skuteczne dla pacjenta zarówno w kontekście walki z bólem jak i ogólnego usprawniania organizmu. Oczywiście niezbędne są dalsze badania, które powinny uwzględniać większą grupę badanych, grupę kontrolną jak również udział specjalistów z takich dziedzin medycyny jak: neurologia, neurochirurgia czy terapia manualna. Niezwykle pozytywnym wnioskiem dającym tego rodzaju terapii przewagę
  nad konwencjonalną kinezyterapią jest spory zasób korzyści dodatkowych takich jak wyciszenie, uspokojenie, poprawa humoru i lepsze samopoczucie.

Wpływ krótkoterminowego programu jogi Iyengara na zdrowie i samopoczucie nieaktywnych fizycznie osób w podeszłym wieku

Wpływ krótkoterminowego programu jogi Iyengara na zdrowie i samopoczucie nieaktywnych fizycznie osób w podeszłym wieku

gru 5, 2017

Abstrakt: Historia: W obliczu obecnego wyzwania w postaci szybkiego starzenia się społeczeństw ćwiczenia takie jak joga mogą pomóc osobom w podeszłym wieku pozostać aktywnymi, zdrowymi i spełnionymi. Metodologia: Oceniano wpływ 8-tygodniowego programu jogi Iyengara na holistycznie rozumiane zdrowie i samopoczucie nieaktywnych fizycznie osób w wieku co najmniej 55 lat. 38 takich osób (średnia wieku 73,21 ± 8,38 lat; 19 osób w grupie interwencyjnej, 19 w kontrolnej) wzięło udział w zajęciach z jogi, które odbywały się dwa razy w tygodniu lub kontynuowało codzienny tryb życia. Zdrowie fizyczne mierzono poprzez pomiar siły mięśni, aktywnego zakresu ruchu, czynności układu oddechowego (FEV1), spoczynkowego ciśnienia krwi i funkcji immunologicznych (IgA i lizozym w ślinie). Subiektywne oceniane zdrowie i samopoczucie ogólne, fizyczne, umysłowe, duchowe i społeczne mierzono za pomocą Life’s Oddysey Questionnaire i SF12v2™ Health Survey. Wyniki: Siła mięśni, aktywny zakres ruchu, samopoczucie fizyczne i niektóre aspekty samopoczucia umysłowego (samopoczucie emocjonalne i dbanie o siebie) znacznie się poprawiły w grupie ćwiczącej jogę (p < 0,05). Mediana zmian w większości tych zmiennych różniły się również znacznie od grupy kontrolnej. Wnioski: Uczestnicwo osób w podeszłym wieku w programach jogi Iyengara ma korzystny wpływ na zdrowie i samopoczucie, a większa dostępność takich programów może podnieść jakość życia.

Autorzy: Juliana Vogler, MSc, Lily O’Hara, MPH, Jane Gregg, MHP, Fiona Burnell, PhD (University of the Sunshine Coast, QLD, Australia)

Korespondencja: Lily O’Hara, Health Authority Abu Dhabi, PO Box 5674, Abu Dhabi, United Arab Emirates. Tel.: +971 2 4193 251. lohara@haad.ae.

Ten artykuł pochodzi z Internationa Journal of Yoga Therapy, wydanego przez International Association of Yoga Therapists. Publikacja na naszej stronie za pozwoleniem. 

This article is from the Interntional Journal of Yoga Therapy, published by the International Association of Yoga Therapists. Used with permission. 

Vogler, J., O’Hara, L., Gregg, J., & Burnell, F. (2011). The impact of a short-term iyengar yoga program on the health and well-being of physically inactive older adults. International Journal of Yoga Therapy, (21), 61-72.

Logo International Association of Yoga Therapists

Joga a depresja – dowody badawcze

Joga a depresja – dowody badawcze

gru 1, 2017

Ten artykuł stanowi przegląd opublikowanych i trwających badań dotyczących interwencji opartych na jodze w leczeniu depresji do czerwca 2004 r. Co ciekawe, autorzy nie brali pod uwagę badań, w których interwencje oparte były wyłącznie na medytacji oraz tych dotyczących skomplikowanych interwencji lub ich większej liczby (np. znany program redukcji stresu oparty na mindfulness). Zidentyfikowano 5 randomizowanych, kontrolowanych badań. Większość interwencji dotyczyła młodych dorosłych (średnia wieku 18-35 lat), a ich status kliniczny wahał się od łagodnej do ciężkiej depresji. Wszystkie 5 badań donosi o pozytywnych wynikach interwencji, a tylko jedno z nich mówi o niepożądanych jej skutkach (zmęczeniu i zadyszce). Ćwiczenia oddechowe były ważną częścią interwencji, a 3 interwencje spośród 5 zawierały tylko ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne (bez asan). Oba badania z ćwiczeniem asan obejmowały wygięcia do tyłu, które tradycyjnie łączy się z ulgą w depresji. Autorzy przeglądu nie omawiali szczegółowo korzyści płynących z wykonywania różnych asan. Autorzy ostrzegają, że różnice między projektami badań, interwencjami opartymi na jodze i pacjentami sprawiają, że trudno jest wyciągnąć silne ogólne wnioski. Jednak ogólnie pozytywne wyniki sugerują, że joga ma pewien potencjał jako interwencja terapeutyczna w depresji. 

Autorzy: Pilkington K., Kirkwood G., Rampes H. i Richardson J. Reseach Council for Complementary Medicine, Londyn, Wielka Brytania.

Źródło: Journal of Affective Disorders, 89, 13-24.

Kontakt: Karen Pilkington, School of Integrated Health, University of Westminster, 115 New Cavendish Street, London, W1W 6UW, United Kingdom. Tel.: +44 207 911 5000 x3920. K.Pilkington@westminster.ac.uk.

To streszczenie zostało pierwotnie opublikowane w Yoga Therapy in Pratice, magazynie wydawanym przez International Association of Yoga Therapists. Opublikowano za pozwoleniem.  

This summary is based on one that originally appeared in Yoga Therapy in Practice, published by the International Association of Yoga Therapists. Used with permission. 

Historie z jogi wzięte – Olga K.

Historie z jogi wzięte – Olga K.

lis 22, 2017

Jak trafiłam na jogę u Bartka? Przypadek, zrządzenie losu, a może mój „Anioł Stróż”…?:)

Koleżanka powiedziała mi o „rehabilitacyjnej jodze” na Racławickiej i postanowiłam spróbować, choć chyba na zbyt wiele nie liczyłam na początku. Z moim „przepuklinowym” i pokrzywionym, a przede wszystkim non-stop bolącym kręgosłupem, przeszłam wtedy już kilka rehabilitacyjnych turnusów w znanych ośrodkach. Próbowałam masaży, różnorakich ćwiczeń, odwiedziłam kilku neurochirurgów, którzy w skrócie mogli mi oferować operację ad hoc ewentualnie w trochę odroczonym terminie, ale zawsze słyszałam, że i tak mnie to czeka. Wyprzedzając moją opowieść minęło od tamtej pory już chyba 6 lat i mam się dobrze, a w zasadzie to znacznie lepiej niż wtedy 🙂

Jednak chronologicznie. Po pierwszych zajęciach jogi byłam załamana i uznałam, że strasznie trudne te ćwiczenia i że chyba to nie dla mnie. Niby wyglądają na łatwe, ale o tylu sprawach trzeba jednocześnie pamiętać, że nie dam rady … Ale wykupiłam miesięczny karnet, więc uznałam, że trzeba wykorzystać, że szkoda zmarnować 🙂 Każde kolejne zajęcia pomału pozwalały mi poznać podstawowe asany. I po prostu odnalazłam się w tym. Jednak efekty lecznicze to późniejsza perspektywa. Przyznam, że nie pamiętam już teraz czy drętwienia rąk i ból pleców zaczął się zmniejszać po 3 czy raczej po 9 miesiącach. Ale ważne, że zaczął. I tak jest do teraz. Nie oznacza to że żyję zupełnie bez bólu, ale komfort życia jest jednak dużo wyższy, a wizja operacji (która i tak nie zaoferuje sprawności, a tylko teoretycznie zabezpieczy kręgosłup przed uszkodzeniem rdzenia) oddaliła się mam nadzieję na wieczne nigdy… Tylko lekarze się czasem dziwią, gdy widzą rezonans sprzed jogi i taki późniejszy, że część zmian jakby się trochę wchłonęła, a i krzywizna kręgosłupa już nie tak patologicznie kifotyczna jak wcześniej. Jednak na koniec info dla leniwych – żeby joga pomogła nie wystarczy poćwiczyć miesiąc, dwa czy nawet rok. Jeśli ma się poważny problem z kręgosłupem to trzeba ćwiczyć już zawsze. Przez ostatnie dwa miesiące po raz pierwszy od tych kilku lat zaniedbałam praktykę (z powodu różnych innych problemów zdrowotnych) i dolegliwości bólowe od razu się nasiliły. Zatem nie ma zmiłuj, wiem, że na jogę jestem po prostu skazana 🙂

Joga a zaburzenia lękowe: systematyczny przegląd dowodów badawczych

Joga a zaburzenia lękowe: systematyczny przegląd dowodów badawczych

lis 1, 2017

W artykule tym dokonano przeglądu kontrolowanych badań klinicznych dotyczących efektywności jogi w leczeniu lęków i zaburzeń lękowych. Przegląd ten obejmuje najważniejsze bazy danych oraz organizacje, takie jak Międzynarodowe Stowarzyszenie Terapeutów Jogi (International Association of Yoga Therapists) i Yoga Biomedical Trust. Zidentyfikowano tylko osiem kontrolowanych badań klinicznych. Tradycja jogi lub podejście do niej różniły się pomiędzy badaniami, zaś badań skupiających się na medytacji nie wzięto pod uwagę. Większość interwencji opartych na jodze obejmowała ćwiczenie asan, oddechu i relaksu. W jednym badaniu porównano jogę Kundalini z medytacją mindfulness i relaksacją i odkryto, że joga jest skuteczniejsza w redukowaniu lęków niż medytacja mindfulness i relaks. W kilku badaniach porównano jogę z lekami przeciwko zaburzeniom lękowym i stwierdzono większą poprawę na skutek ćwiczenia jogi niż zażywania leków.

Pomimo pozytywnych odkryć autorzy doszli do wniosku, że jakość badań nie jest odpowiednia, aby wyciągać silnce wnioski o korzyściach z jogi w zaburzeniach lękowych. Autorzy zalecają dalsze badania.

Pełen przegląd, zawierający świetną tabelę podsumowującą osiem badań klinicznych, jest dostępny bezpłatnie pod adresem:

Źródło: British Journal of Sports Medicine, 39, 884-891

Autorzy: Kirkwood G., Rampes H., Tuffrey V., Richardson J., Pilkington K. i Ramaratnam S.

Kontakt: K. Pilkington, Research Council for Complementary Medicine (RCCM)/University of Westminster, c/o School of Integrated Health, University of Westminster, 115 New Cavendish Street, London, W1W 6UW, United Kingdom. K.Pilkington@westminster.ac.uk.
 

To streszczenie zostało pierwotnie opublikowane w Yoga Therapy in Pratice, magazynie wydawanym przez International Association of Yoga Therapists. Opublikowano za pozwoleniem.  

This summary is based on one that originally appeared in Yoga Therapy in Practice, published by the International Association of Yoga Therapists. Used with permission. 

Szybka redukcja stresu i lęku u zestresowanych kobiet jako konsekwencja trzymiesięcznego intensywnego programu jogi

Szybka redukcja stresu i lęku u zestresowanych kobiet jako konsekwencja trzymiesięcznego intensywnego programu jogi

paź 1, 2017

Badacze z Wydziału Medycyny Integracyjnej i Wewnętrznej Uniwersytetu Duisburg-Essen w Niemczech przeanalizowali korzystny wpływ ćwiczenia jogi Iyengara na stres, lęki, depresję i samopoczucie fizyczne. Badanie było zaprojektowane jako kontrolowane, prospektywne i nierandomizowane, a kryterium oceny była subiektywna ocena objawów.

W badaniu uczestniczyły 24 kobiety, które zgłosiły się do niego same (średnia wieku 37,9 +/- 7,3 lat) i same opisywały siebie jako mające wysoki poziom stresu. Do badania nie były przyjmowane osoby z diagnozą psychiatryczną (tzn. kliniczną depresją lub zaburzeniami lękowymi) lub w trakcie leczenia psychiatrycznego. Najpierw w interwencji uczestniczyło 16 kobiet, zaś pozostałe 8 były oczekującą grupą kontrolną (i wzięły udział w interwencji później).

Interwencja jogiczna składała się z dwu cotygodniowych 90-minutowych lekcji jogi Iyengara z certyfikowanym i doświadczonym instruktorem. Podczas zajęć skupiano się na tych pozycjach, które według tradycji jogi Iyengara redukują stres. Wśród tych pozycji są pozycje wyprostne, pozycje stojące, skłony do przodu i pozycje odwrócone. Badanie nie podaje więcej szczegółów na temat konkretnych asan lub sekwencji. Uczestniczki zachęcano również do praktyki w domu.

W porównaniu z oczekującą grupą kontrolną grupa ćwicząca jogę wskazała znaczne zmniejszenie poziomu stresu, lęku, zmęczenia, depresji, bólu głowy i bólu pleców. Uczestniczkom w grupie ćwiczącej jogę znacznie poprawiło się samopoczucie. W artykule przywołuje się również wyniki innego badania, które mierzyło zmiany w ilości kortyzolu w ślinie (wskaźnik stresu) przed wieczorną sesją jogi i po niej. Poziomy kortyzolu były znacznie niższe po wieczornej jodze. Te odkrycia są spójne z innymi badaniami o podobnych wynikach. Co ważne, odkryto, że inne formy ćwiczeń podwyższają poziom kortyzolu.

Źródło: Medical Science Monitor, 11, 555-561

Autorzy: Michalsen A., Grossman P., Acil A., Langhorst J., Ludtke R., Esch T., Stefano G.B. i Dobos G.J.

Kontakt: Andreas Michalsen, Kliniken Essen-Mitte, Abteilung Innere und Integrative Medizin Am Deimelsberg 34a, 45276 Essen, Niemcy. Andreas.michalsen@uni-essen.de.

 

To streszczenie zostało pierwotnie opublikowane w Yoga Therapy in Pratice, magazynie wydawanym przez International Association of Yoga Therapists. Opublikowano za pozwoleniem.  

This summary is based on one that originally appeared in Yoga Therapy in Practice, published by the International Association of Yoga Therapists. Used with permission.