Asany odwrócone w jodze       

Pozycje odwrócone są wyjątkową grupą asan, które pomagają w utrzymaniu dobrego zdrowia. Ich najważniejszym zadaniem jest odwrócenie negatywnego działania grawitacji na nasze ciała. Są to  najważniejsze asany, a ich wykonywanie powinno być stałym elementem codziennej praktyki.                        

Działanie asan odwróconych jogi na układ krwionośny

Pozycje odwrócone jogi mają zbawienny wpływ na serce i układ krwionośny:

• Zapobiegają stagnacji w krążeniu i opadaniu organów, zwiększają też dotlenienie komórek. Przeczytaj o wskaźnikach ryzyka powiązanych z insulinoopornością, chorobami układu krążenia i możliwą ochroną przed nimi za pomocą jogi
• Zwiększa się powrót żylny i krew dopływa do serca bezwysiłkowo. Pojemność minutowa serca wzrasta, jednak bez wzrostu ciśnienia i częstości serca. Osoby całkiem zdrowe mogą wykonywać poszczególne asany z tego rodzaju nawet po 15 minut każda, zakładając, że instruktaż został przeprowadzony przez profesjonalistę. Przeczytaj więcej o roli jogi w leczeniu i prewencji pierwotnego nadciśnienia tętniczego.
• Mięsień sercowy jest masowany poprzez ucisk przepony. Szczególnie korzystnie na poprawę jego kurczliwości wpływa setu bandha sarvangasana.
• Zostaje zachowana elastyczność aorty i głównych naczyń krwionośnych.
• Nie dochodzi do ograniczenia perfuzji mózgowej, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko udaru i otępienia starczego.
• Pozycje odwrócone powinny być stosowane jako podstawowe narzędzie w profilaktyce udarów niedokrwiennych.

W terapii pozycje odwrócone wykonuje się w sposób zmodyfikowany i z użyciem odciążających przyborów, dzięki czemu są one bezpieczne dla osób cierpiących na różne schorzenia.

Oczywiście krążenie tętnicze w mózgu zwiększa się w pozycjach odwróconych, ale tętnica mózgowa rozszerza się, przyjmuje więcej krwi, co zapobiega wzrostowi ciśnienia i prędkości przepływu. Badania dowiodły, że nawet wewnątrz gałkowe ciśnienie żylne nie rośnie, jeśli pozycje wykonywane są poprawnie. To sprawia, że również osoby z określoną postacią jaskry mogą wykonywać bezpiecznie asany odwrócone. Przeczytaj też o zmianach w gałce ocznej podczas wykonywania stania na głowie.                                                                                     

Działanie pozycji odwróconych na układ oddechowy

• Podczas zwiększonego powrotu żylnego w płucach otwiera się więcej żył płucnych i kapilar, co daje lepsze krążenie płucne.
• W trakcie rytmicznego oddychania na skutek zwiększania ucisku płuc na przeponę ćwiczony jest cały aparat dolnych dróg oddechowych, bez jednoczesnego zwiększenia zużycia tlenu.       
• Z czasem zwiększa się pojemność życiowa płuc, a dzięki głębokiemu oddychaniu w tych pozycjach, polepsza się krążenie komórek T i B, wpływających na odporność układu oddechowego.
• Poprawia się krążenie w górnych drogach oddechowych – otwierają się zatoki, błona śluzowa jest prawidłowo odżywiana.
• Zmniejsza się zapadalność na alergie i infekcje.                                                       

Działanie pozycji odwróconych na układ nerwowy i hormonalny

Wszystkie pozycje z tego rodzaju relaksują współczulny układ nerwowy.

• Regulują napięcie naczyń krwionośnych i mięśni, dlatego wykorzystuje się je w terapii nadciśnienia. Pobudliwość neuronów zachodzi odwrotnie w stosunku do aktywności układu. U pacjentów z podwyższonym ciśnieniem, neurony „męczą się” z powodu ich nadmiernej aktywności. W trakcie wykonywania pozycji odwróconych neurony te są “wyciszane”. W efekcie tego procesu wielu pacjentów twierdzi, że czują się jakby spali w trakcie wykonywania tego rodzaju asan. Jest to związane z wyczerpaniem nerwowym – swoistym “przegrzaniem” układu. Praktyka asan odwróconych reguluje podstawowe procesy fizjologiczne i regeneruje organizm.
• Gruczoły wydzielania wewnętrznego znajdujące się w mózgu są odżywiane z uwagi na doskonałe ukrwienie (szczególnie w staniu na głowie).
• Z uwagi na anatomiczne połączenia między układem nerwowym i hormonalnym, tonizowanie jednego układu oddziałuje na drugi. Szczególne znaczenie ma tu obniżanie pobudliwości układu współczulnego. Podczas stania na głowie podwzgórze, wzgórze oraz jądro podstawne są poddawane perfuzji krwi. Pozycja „schładza” te obszary i „uśmierza” je. Można to odczuć w trakcie praktyki w postaci uczucia chłodnej twarzy, co jest spowodowane przede wszystkim termoregulacyjnym działaniem podwzgórza. Związane z wiekiem neurologiczne dysfunkcje nie występują w tych obszarach. Tarczyca i gruczoły przytarczyczne są dobrze ukrwione w świecy i pługu z powodu docisku brody. Technika ta (zwana jalandhara bandha) masuje gruczoły, poprawiając ich ukrwienie. Pozycje te na początku łagodzą tarczycę, a później działają stymulująco. Obie pozycje zapobiegają dysfunkcjom gruczołu tarczowego. Nadnercza odpoczywają, a później są energetyzowane. [1]

Przygotował i opracował Bartosz V. Niedaszkowski

Niniejsze opracowanie powstało na podstawie publikacji Raman K., A Matter of Health. Integration of Yoga and Western Medicine for Prevention and Cure, Chennai (Madras), 1998. Wszelkie pytania i wątpliwości prosimy kierować do autora powyższej publikacji.

[1]  Raman K., A matter of Health. Integration of Yoga and Western Medicine for Prevention and Cure, Chennai (Madras), 1998, str. 316