Cel badania

Celem badania była ocena skuteczności działania metodyki terapii Yoga Medica w zespołach bólowych odcinka lędźwiowo-krzyżowego oraz stwierdzenie zależności pomiędzy rodzajem dobranych ćwiczeń a dolegliwościami w tym obszarze ciała. Badania ankietowe przeprowadzono tak, aby uzyskać odpowiedzi na następujące pytania:

  • W jakim stopniu ból ograniczał normalne funkcjonowanie badanych osób?
  • Czy dolegliwości bólowe ustąpiły po systematycznych ćwiczeniach zgodnie z podejściem Yoga Medica?
  • Czy poprawił się komfort życia ankietowanych?

Materiał i metoda badań

Badaniem zostało objętych 40 osób – 22 kobiety i 18 mężczyzn, które uczestniczyły regularnie w zajęciach w ośrodku Yoga Medica. Wszyscy badani zgłosili dolegliwości bólowe w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa i posiadali zaświadczenie od lekarza rodzinnego lub lekarzy o specjalności: ortopeda, traumatolog, reumatolog czy neurolog o zdiagnozowanej chorobie przeciążeniowej w wyżej wymienionym obszarze ciała. Badania zostały przeprowadzone za pomocą autorskiej ankiety oraz wywiadu z uczestnikami zajęć w ośrodku Yoga Medica w okresie styczeń-maj 2015. Ankieta była anonimowa i zawierała 28 pytań zamkniętych i otwartych.

Do realizacji założonych celów pracy posłużyła analiza odpowiedzi na poszczególne pytania, a wyniki analizowano z uwzględnieniem podziału pacjentów na płeć. 22 kobiety = 100%, 18 mężczyzn = 100%. Analizę wyników dokonywano liczbowo i procentowo (odsetek w procentach) w arkuszu kalkulacyjnym Excel 2007.Badanie: terapia Yoga Medica a łagodzenie bólu kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego

Wybrane wyniki badania

Rodzaj wykonywanej pracy

16 badanych kobiet (73%) i 14 mężczyzn zgłosiło pracę charakterze siedzącym, 3 kobiety (14%) i 2 mężczyzn (11%) pracę typowo stojącą, fizycznie pracowały 2 kobiety (9%) i 1 mężczyzna (5%). Łącznie 75% wszystkich badanych osób zgłosiło pracę siedzącą. Zaobserwowano, że dolegliwości bólowe mogły być spowodowane przez siedzący tryb życia.

Powód wybrania ośrodka Yoga Medica

Z przeprowadzonych badań wynika, że najczęstszym powodem wybierania ośrodka Yoga Medica jest polecenie kogoś z rodziny lub znajomych – 7 kobiet (32%), 8 mężczyzn (44%). Następnym powodem jest fakt dostosowywania ćwiczeń do dolegliwości i możliwości ich wykonania przez pacjentów – 5 kobiet (23%) i 5 mężczyzn (28%), trzecie miejsce w kolejności zajmuje profesjonalna kadra instruktorów-fizjoterapeutów pracujących w tym ośrodku – 5 kobiet (23%) i 3 mężczyzn (17%). Dwa ostatnie powody to dolegliwości bólowych kręgosłupa – 4 kobiety (18%) i 1 mężczyzna (5,5%) i dogodna lokalizacja – 1 kobieta (4%) i 1 mężczyzna (5,5%).

Występowanie wad postawy w badanej grupie osób

Spory odsetek badanych miało zdiagnozowaną wadę postawy : 14 kobiet (64%) i 11 mężczyzn (61%). U 8 kobiet (36%) i 7 mężczyzn (39%) nie została stwierdzona żadna wada postawy w badaniach lekarskich. Łącznie wadę postawy miało 25 osób.

Rodzaje wad postawy występujące u badanych osób

Zaobserwowano, że najczęstszą wadą jest skolioza, która miało 10 kobiet (71%) i 7 mężczyzn (64%), plecy okrągłe miały 4 kobiety (29%) i 3 mężczyzn (27%). Przyczyn tej wady stwierdzono kilka: nieprawidłowy nawyk przyjmowania postawy, wada wzroku, dystonia mięśniowa, ch. Scheuermann’a i inne.

Czas utrzymywania się dolegliwości bólowych w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa

Zanim badani rozpoczęli regularną rehabilitację zgodnie z założeniami programu Yoga Medica u 17 kobiet (77%) i 12 mężczyzn (67%) ból utrzymywał się już ponad rok, a więc miał charakter przewlekły. 5 kobiet (23%) i 6 mężczyzn (33%) zaznaczyło odpowiedź „ciężko powiedzieć” z czego wywnioskowano, że ból był odczuwany już od bardzo dawna i respondenci nie pamiętali od kiedy dokładnie zaczęły się dolegliwości bólowe. Ta odpowiedź również świadczy o przewlekłym charakterze bólu.

Częstotliwość dolegliwości bólowych przed rozpoczęciem ćwiczeń i po ćwiczeniach Yoga Medica

Wyniki były zróżnicowane dla grupy kobiet i grupy mężczyzn. Stwierdzono, że przed rozpoczęciem ćwiczeń 8 kobiet (36 %) i 5 mężczyzn (28%) odczuwało ból codziennie; 3 kobiety (14%) i 5 mężczyzn (28%) zaznaczyło odpowiedź, że odczuwało ból 2-3 razy w tygodniu; sporadycznie odczuwały ból 4 kobiety (18%) i 2 mężczyzn (11%), a tylko jeden mężczyzna (5%) odczuwał ból kilka razy w miesiącu.

Po ćwiczeniach przez minimum rok, 5 kobiet (23%) i 8 mężczyzn (44%) odczuwało ból już tylko raz na jakiś czas, 16 kobiet (61%) i 10 mężczyzn (56%) odczuwało ból jedynie sporadycznie. Zauważono pozytywną zależność zmniejszenia się dolegliwości bólowych po systematycznych ćwiczeniach jogi w ośrodku Yoga Medica.

Rodzaj dolegliwości bólowych w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowego

Przed rozpoczęciem ćwiczeń zgodnie z programem Yoga Medica rodzaj dolegliwości bólowych przedstawiał się następująco. Stwierdzono, że ból przewlekły odczuwało 10 kobiet (45%) i 9 mężczyzn (50%); ból promieniujący – 5 kobiet (23%) i 6 mężczyzn (33%), ból ostry odczuwały 3 kobiety (14%) i 2 mężczyzn (11%); uczucie pieczenia – 2 kobiety (9%), z kolei 1 kobieta (5%) i 1 mężczyzna (6%) odczuwali ból rwącyBadanie: terapia Yoga Medica a łagodzenie bólu kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego

Poziom natężenia dolegliwości bólowych w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowego

W badaniu początkowym stwierdzono dość wysoki poziom natężenia bólu dla grupy kobiet tj. 6,28 punktów i wyższy dla grupy mężczyzn – 7,33 punktów.

Po ćwiczeniach jogi zaobserwowano obniżenie natężenia bólu dla obu grup. W grupie kobiet stwierdzono wartość punktową 3,36 punktów, a w grupie mężczyzn 4,15.

Stopień ograniczenia sprawności fizycznej przez dolegliwości bólowe

Duże ograniczenie sprawności fizycznej w życiu codziennym z powodu bólów w okolicy kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego przed rozpoczęciem ćwiczeń jogi w ośrodku Yoga Medica występowało u 9 kobiet (41%) i 9 mężczyzn (50%), nieznaczne u 11 kobiet (50%) i 8 mężczyzn (44%), a w ogóle nie występowało tylko u 2 kobiet (9%) i jednego mężczyzny (6%).

Po rozpoczęciu systematycznych ćwiczeń jogi przez rok, stwierdzono, że ograniczenie sprawności fizycznej w życiu codziennym z powodu dolegliwości bólowych przestało występować w ogóle u 11 kobiet (50%) i 13 mężczyzn (72%), nieznaczne ograniczenie występowało u 8 kobiet (36%) i 3 mężczyzn (17%), a zauważalne ograniczenie występowało u 3 kobiet (14%) i 2 mężczyzn (11%).

Farmakoterapia przeciwbólowa

W badaniach zaobserwowano zależność pomiędzy wykonywaniem ćwiczeń jogi opartych o program Yoga Medica a przyjmowaniem leków przeciwbólowych. Z przeprowadzonych badań i analizy odpowiedzi wynika, że 15 kobiet (68%) i 10 mężczyzn (56%) przed rozpoczęciem ćwiczeń jogi zażywało leki przeciwbólowe i w większości były to leki na receptę, ponieważ leki dostępne bez recepty nie pomagały w zwalczaniu bólu. 7 kobiet (32%) i 8 mężczyzn (44%) nie zażywało leków.

Po rozpoczęciu systematycznych ćwiczeń sytuacja się zmieniła i tylko 4 kobiety (18%) przyjmowały leki przeciwbólowe, ale nie związane z dolegliwościami bólowymi odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Stwierdzono zależność pomiędzy ćwiczeniami a przyjmowaniem leków przeciwbólowych. Dolegliwości bólowe ustąpiły do tego stopnia, że niepotrzebne stało się zażywanie leków przeciwbólowych.

Po rozpoczęciu systematycznych ćwiczeń jogi 38 osób (95%) z całej grupy zauważyło działanie zmniejszające dolegliwości bólowe kręgosłupa.

Dodatkowe korzyści po zastosowaniu jogi w opinii kobiet i mężczyzn.

Zaobserwowano, że ćwiczenia jogi w ośrodku Yoga Medica miały dodatkowe korzyści. Najczęściej wymieniane była poprawa samopoczucia – 8 kobiet (36%) i 6 mężczyzn (33%), następnie poprawa ogólnej sprawności fizycznej – 5 kobiet (23%) i 8 mężczyzn (44%), w tym zwiększenie zakresu ruchomości w stawach i wzmocnienie mięśni. Wyciszenie i uspokojenie odczuły 3 kobiety (14%) i 1 mężczyzna (6%). Zauważalną poprawę postawy ciała zaobserwowały 4 kobiety (18%) i 3 mężczyzn (17%), a u 2 kobiet (9%)wyraźnie poprawił się humor.

W pytaniu czy poprawa stanu zdrowia i funkcjonowania w życiu codziennym jest związana z ćwiczeniami w ośrodku Yoga Medica 100% osób przebadanych odpowiedziało, że „tak”.

Badanie: terapia Yoga Medica a łagodzenie bólu kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego

Wnioski

Podstawowy program Yoga Medica może być bezpiecznie i efektywnie stosowany w tzw. zespołach bólowych kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, a w szczególności w bólach przewlekłych. W takich wypadkach alternatywne podejście rehabilitacyjne polegające na odpowiedniej adaptacji klasycznych ćwiczeń jogi z uwzględnieniem standardów współczesnej rehabilitacji może być w pełni skuteczne dla pacjenta zarówno w kontekście walki z bólem jak i ogólnego usprawniania organizmu. Oczywiście niezbędne są dalsze badania, które powinny uwzględniać większą grupę badanych, grupę kontrolną jak również udział specjalistów z takich dziedzin medycyny jak: neurologia, neurochirurgia czy terapia manualna. Niezwykle pozytywnym wnioskiem dającym tego rodzaju terapii przewagę
  nad konwencjonalną kinezyterapią jest spory zasób korzyści dodatkowych takich jak wyciszenie, uspokojenie, poprawa humoru i lepsze samopoczucie.